Coroczny ranking zamożności samorządów. Spadek gminy Długołęka

Pismo samorządu terytorialnego “Wspólnota” opublikowało niedawno coroczny ranking zamożności samorządów za 2022 r. Wskutek spadku dochodów per capita, nasza gmina Długołęka zanotowała olbrzymi spadek r/r z 84. na 503. pozycję. To fatalna wiadomość dla nas wszystkich – tak źle jeszcze nie było… Co zrobić żeby to poprawić?

Kołdra jest coraz bardziej za krótka. Choć sumaryczne wpływy do budżetu gminy rosną to per capita spadają. W 2021 r. było to 5205,87 zł na os., w 2022 r. już tylko 4750,39 zł. Potrzeb jest zaś coraz więcej, bo dynamicznie rośnie liczba mieszkańców – a to pociąga za sobą wydatki na infrastrukturę, oświatę, komunikację itd. itd.

Oczywiście te negatywne zmiany nie są wyłącznie wynikiem nieudolności lokalnych władz. Samorządy w całym kraju borykają się ze skutkami zmian podatkowych, które obniżają wpływy z udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych, a których to skutków rządowe rekompensaty nie wyrównują. Do tego mamy wysoką inflację, cały czas odczuwamy skutki pandemii i wojny na Ukrainie.

Efektem jest największy deficyt w historii i najwyższe zadłużenie w tegorocznym budżecie gminy (bit.ly/3sqS3Lc) – ten kredyt będziemy spłacać przez lata. A przecież koniecznych inwestycji jest od groma – w samym Kiełczowie front robót przy tym budżecie to spokojnie ze 20 lat i to przy założeniu, że już nikt nie będzie się tu osiedlać, co oczywiście jest niemożliwe A gdzie pozostałe 40 miejscowości?

Patrząc na to wszystko mam jednak nieodparte wrażenie, że można by jeszcze wiele zrobić aby tę sytuację poprawić:

Zachęty do rozliczania podatku PIT w gminie (czyli podając adres zamieszkania na terenie gminy) są nadal niewystarczające.

Dobrze, że odpowiedziano w końcu na postulaty, które zgłaszaliśmy jako GminniAktywiści i zorganizowana została loteria – bo każda zachęta jest dobra, a koszty organizacji loterii relatywnie niewielkie. Trzeba jednak pójść dalej oferując nie raz do roku szansę w losowaniu, ale codzienne, wymierne korzyści. Na przykład “Kartę Długołęki”, która uprawniałaby do zniżek u lokalnych przedsiębiorców, czy takich drobiazgów jak darmowy parking w Parku w Szczodrem (który dla przyjezdnych powinien kosztować choćby symboliczne parę zł).

Brakuje też nieustającej akcji informacyjnej w tym zakresie – nadal niewiele osób zdaje sobie sprawę, że blisko 40% jego podatku PIT trafia do budżetu gminy, w której podaje się adres zamieszkania. I że to jest główny wpływ do budżetu gminy od osób fizycznych, a nie podatek od nieruchomości. Tu brakuje mi np. powitalnego informatora dla nowych mieszkańców, który mógłby być np. wysyłany do osób wypełniających deklarację śmieciową. Oczywiście wraz z innymi potrzebnymi informacjami.

To kwestia, która powinna być widoczna dosłownie wszędzie. Tak aby absolutnie każdy mieszkaniec gminy doskonale zdawał sobie sprawę, że to od nas w dużej mierze zależy kwestia wspólnej przyszłości i tempa inwestycji. W tym roku zaplanowano wpływy od osób fizycznych w wysokości 80 mln zł (dla porównania od firm/osób prawnych 30 mln zł). Ale mogłoby być znacznie więcej!

Wspieranie lokalnej przedsiębiorczości to również ogromne pole do popisu – przydałby się Inkubator przedsiębiorczości.

Jednoosobowe działalności gospodarcze to również PIT, a więc także blisko 40-procentowy udział z podatku wpływający do budżetu gminy. Do naszej gminy wprowadza się coraz więcej nowych mieszkańców, warto wspierać ich przedsiębiorczość, pomagać na pierwszym najtrudniejszym etapie zakładania firmy. Doskonale wiem, że nie jest to proste, bo pierwszą firmę zakładałem mając 19 lat i raptem parę złotych w kieszeni. Przez praktycznie całe zawodowe życie prowadzę działalność gospodarczą, potykając się wiele razy…

Bardzo przydałby się w naszej gminie Inkubator przedsiębiorczości, gdzie młode firmy mógłby liczyć na wsparcie księgowego, prawnika, kogoś kto pomoże z biznesplanem, pozyskiwaniem środków, gdzie byłaby przestrzeń co-workingowa i sale do spotkań np. z klientami, z których można by korzystać przez określoną liczbę godzin miesięcznie. Przy dobrych wiatrach przy takim wsparciu z części pomysłów urosną nowe prężne firmy, a korzyści z ich funkcjonowania będziemy czerpać wszyscy.

Sensowni inwestorzy to kolejny temat-rzeka.

Przyciąganie atrakcyjnych inwestorów jest możliwe, co świetnie udowadniał swego czasu Rafał Dutkiewicz, prezydent Wrocławia 2002-2018. Głośna w ostatnim czasie jest też potężna inwestycja (20 mld zł) firmy Intel w gminie Miękinia, w czym rolę odegrał m.in. obecny Wiceprezydent Wrocławia Jakub Mazur. Takie “złote strzały” oczywiście nie trafiają się na co dzień, ale to jest kierunek w którym powinniśmy zmierzać, a nie spalarnie śmieci czy kolejne hale magazynowe.

Hale magazynowe to swoją drogą koszmarna pułapka. Zaburzają krajobraz swoimi gigantycznymi bryłami, skutkują kawalkadą TIRów, nocnym oświetleniem penetrującym okolicę i drażniącym mieszkańców. Wpływów z nich jest zaś niewiele, bo firmy nimi operujące mają swoje siedziby gdzie indziej, więc udział z podatku CIT trafia do innych budżetów. Miejsc pracy również niewiele – bo magazyny są coraz bardziej zautomatyzowane. Do tego praca to zwykle najniżej płatna, po którą najczęściej sięgają imigranci…

Znacznie lepsze są już choćby salony samochodowe, których jesteśmy zagłębiem w Długołęce (bit.ly/3Eko0Y5). Mnóstwo specjalistycznych miejsc pracy, większość firm zarejestrowana w gminie, miłe to dla oka i lepsze dla gminnego budżetu. Choć sercem jest za rozwojem transportu zbiorowego to jestem też realistą – indywidualna motoryzacja i sprzedaż samochodów jeszcze przez długie lata będzie odgrywać dużą rolę.

Turystyka jednodniowa, agroturystyka, lokalni wytwórcy

Na koniec mój ulubiony wątek, który cały czas nie jest odpowiednio wspierany, choć został wpisany do Wieloletniej Strategii Gminy.

Mamy wielkie szczęście być (nadal) gminą w większości pełną przepięknej przyrody. Trzy obszary Natura 2000, malownicza rzeka Widawa, mnóstwo stawów i lasów, początek Wzgórz Trzebnickich, tradycyjne rolnictwo, a nawet… potwierdzone przez prof. Juranda Wojewodę złoża wód geotermalnych (od Długołęki na północ w kierunku Trzebnicy). Do tego świetne skomunikowanie z miastem (dawna DK8, WOW, S8, dwie linie kolejowe).

Wszystko to daje naprawdę olbrzymią szansę na rozwój turystyki jednodniowej, zagospodarowania czasu i portfeli mieszkańców Wrocławia, którzy w chwili obecnej co najwyżej mogą u nas odwiedzić Park w Szczodrem, gdzie nie znajdą nawet porządnej restauracji. Możliwości są zaś znacznie większe.

Wody geotermalne dają szansę na zbudowanie aquaparku, którego utrzymanie będzie mniej kosztowne niż zazwyczaj. Takie obiekty mogą zresztą na siebie nawet zarabiać jeżeli mają odpowiednio rozbudowaną strefę saun, które są wysoce dochodowe – wystarczy spojrzeć na Aquapark Wrocław. Do tego dochodzi mnóstwo atrakcji obecnie w niewielkiem stopniu zagospodarowanych – stawy, lasy, historyczne miejsca, takie jak średniowieczne grodzisko o którym niedawno pisaliśmy na łamach GA.

A nie wspomniałem jeszcze o stadninach koni, z których niegdyś słynęła nasza gmina za sprawą m.in. Święta Konia w Siedlcu. Dziś “każdy sobie rzepkę skrobie”, a tu aż prosi się o ujednolicone szlaki rowerowo-konne po całej gminie. Samo Święto Konia również powinno wrócić na teren gminy.

Bardzo brakuje też targowiska i/lub regionalnego sklepu, gdzie lokalni wytwórcy i przetwórcy mogliby sprzedawać swoje produkty. Brakuje ich wsparcia i koordynacji ze strony Urzędu Gminy aby pomagać im lepiej monetyzować to co robią – jeżeli sieją rzepak to dlaczego od razu nie wytwarzać z niego gotowego produktu, czyli oleju. Itd. itd. Są nieliczne przykłady, że się da – np. Sernica Dolnośląska, Młyn Gospodarczy Dąbrowica – ale potencjał jest znacznie, znacznie większy, a popyt na tradycyjną żywność stale rośnie.

Potrzebna jest też współpraca regionalna z miastem Wrocław i Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, w ramach Powiat Wrocławski, Lokalna Grupa Działania Dobra Widawa, czy z rejonu trzebnickiego, który świetnie rozwija Burmistrz Marek Długozima (uznanie!). Komplementarność oferty, wspólne projekty to klucz do sukcesu.

Link do raportu za 2022 r.:

https://wspolnota.org.pl/…/Nr_16_Ranking_Bogactwo_JST…

materiał Leszek Kędzior
Gminni Aktywiści